Volgens recente cijfers van het CBS gebruiken in 2024 maar liefst 22,7 procent van de bedrijven met 10 of meer medewerkers één of meer AI-technologieën. Een stijging van bijna 9% ten opzichte van 2023. In dit artikel nemen we je mee in de feiten achter deze trend, de toepassingen die we in de praktijk zien en de uitdagingen en kansen die AI met zich meebrengt.
Cijfers die spreken
De cijfers van het CBS geven een duidelijk beeld: AI is niet langer een futuristische tool, maar een praktische hulp in het dagelijkse bedrijfsleven. Zo worden technologieën als text mining en natural language generation steeds vaker ingezet.
In 2024 maakte 13,5 procent van de bedrijven gebruik van text mining – een techniek waarmee geschreven teksten automatisch geanalyseerd worden. 12,3% van de bevraagde bedrijven gebruikte natural language generation, een systeem dat in staat is om zowel geschreven als gesproken tekst te genereren.
Opvallend is dat de toepassingen in een rap tempo groeien: bedrijven maakten in 2024 twee tot drie keer zo vaak gebruik van deze technologieën als een jaar eerder. Daarnaast is ook het gebruik van spraakherkenning flink gestegen, van 3,7 procent in 2023 naar 6,5 procent in 2024.
AI in de praktijk: Handige voorbeelden
Stel je voor dat je met een vriend praat over de veranderingen binnen een bedrijf waar je ooit werkte. Vroeger kostte het uren om klantdata te analyseren en marketingcampagnes op te zetten. Nu draait er een slim systeem op de achtergrond dat in een mum van tijd patronen herkent in klantgedrag. Daardoor kan een bedrijf gericht acties ondernemen, zoals het personaliseren van aanbiedingen.
Denk ook aan de productie-industrie. Slimme robots en sensoren helpen niet alleen om de productielijn efficiënter te maken, maar zorgen er ook voor dat kwaliteitscontroles sneller en nauwkeuriger verlopen. Zo worden fouten in een vroeg stadium opgespoord en kan er direct bijgestuurd worden. Deze toepassingen laten zien hoe AI bedrijven helpt om hun processen te verbeteren en uiteindelijk ook de klanttevredenheid te verhogen.
Groot versus klein: De impact van bedrijfsomvang
Een interessant detail uit het CBS-rapport is dat grote bedrijven veel vaker AI toepassen dan hun kleinere collega’s. Zo gebruikt maar liefst 59,2 procent van de bedrijven met 500 of meer medewerkers AI-technologie, terwijl dat percentage bij bedrijven met 10 tot en met 19 medewerkers slechts 17,8 procent bedraagt.
Het verschil in schaal en investeringsmogelijkheden speelt hier een grote rol. Grote bedrijven hebben vaak meer middelen en expertise in huis om te investeren in nieuwe technologieën. Voor kleinere ondernemingen kan de overstap soms een sprong in het diepe lijken, zeker als er gebrek is aan ervaring of kennis over hoe AI precies ingezet kan worden.
AI per sector: Wie loopt voorop?
Niet alle sectoren adopteren AI in hetzelfde tempo. Binnen de bedrijfstak Informatie en communicatie is het gebruik van AI-technologie in 2024 maar liefst 58 procent, wat een enorme sprong betekent ten opzichte van 37 procent in het voorgaande jaar.
Ook sectoren zoals de specialistische zakelijke dienstverlening en de financiële dienstverlening laten een flinke groei zien: 39,8 en 37,4 procent van de bedrijven gebruikt AI. Deze sectoren hebben baat bij snelle data-analyse en gepersonaliseerde dienstverlening, wat AI de ideale partner maakt.
Aan de andere kant zijn er sectoren zoals de bouw of de horeca waar het gebruik van AI nog relatief laag is. Dit betekent niet dat deze sectoren achterlopen, maar wel dat de toepassingen en de meerwaarde nog in ontwikkeling zijn.
Nederland vs Europa op het gebied van AI
Hoe ver staat Nederland ten opzichte van onze Europese buren? Volgens de cijfers van het CBS gebruikte in 2024 23,1 procent van de Nederlandse bedrijven AI-technologie. Dit percentage ligt net onder de top van de EU: landen als Denemarken (27,6 procent), Zweden (25,1 procent), België (24,7 procent), Finland (24,4 procent) en Luxemburg (23,7 procent) lopen net op ons voor.
Hoewel Nederland op papier zesde staat, geeft dit juist aan dat er volop ruimte is om verder te groeien en te innoveren. Deze internationale vergelijking zet aan tot nadenken over hoe we als land kunnen blijven concurreren in een snel digitaliserende wereld.
Obstakels: Waarom sommige bedrijven nog geen AI inzetten
Het gebruik van AI neemt toe, maar niet elk bedrijf springt meteen op de kar.
Voor degenen die er wel over nadenken maar uiteindelijk besluiten om geen AI in te zetten, is ‘gebrek aan ervaring’ de belangrijkste reden. Maar liefst 74,6 procent noemt dit als reden.
Vooral voor bedrijven die nog niet bekend zijn met de mogelijkheden en toepassingen, kan de onbekendheid met de technologie een grote drempel vormen.
Daarnaast speelt ook privacy een belangrijke rol. Vooral bij grotere bedrijven, met 100 of meer medewerkers, is privacy een zorgpunt. Het veilig en verantwoord omgaan met data is essentieel, zeker als het gaat om persoonlijke informatie van klanten. Dit benadrukt dat technologische vooruitgang hand in hand moet gaan met duidelijke richtlijnen en regelgeving.
Kansen en uitdagingen voor de toekomst
Wat betekent deze ontwikkeling voor de toekomst van het bedrijfsleven? Enerzijds biedt AI enorme kansen. Door repetitieve taken over te nemen, kunnen medewerkers zich focussen op taken die echt om menselijk inzicht en creativiteit vragen.
Dit kan leiden tot innovatie en een betere werkbeleving. Daarnaast helpt AI bedrijven om sneller te reageren op veranderingen in de markt en om betere, data-gedreven beslissingen te nemen.
Anderzijds zijn er ook uitdagingen. Het vinden van de juiste balans tussen automatisering en menselijk toezicht is cruciaal. Bedrijven moeten investeren in kennis en opleiding, zodat medewerkers leren samenwerken met de nieuwe technologieën. Zonder deze investeringen loopt men het risico dat de voordelen van AI niet volledig benut worden. Ook de zorgen rondom privacy en dataveiligheid vragen om een gedegen aanpak en duidelijke afspraken over hoe data verzameld en gebruikt mag worden.
AI voor toekomstbestendige bedrijven
De cijfers liegen er niet om: kunstmatige intelligentie verovert in rap tempo het bedrijfsleven. Uit het CBS-rapport blijkt dat in 2024 bijna één op de vier bedrijven AI-technologieën inzet, waarbij grote bedrijven en sectoren als Informatie en communicatie koplopers zijn. Tegelijkertijd tonen de cijfers aan dat er nog veel bedrijven zijn die vanwege gebrek aan ervaring of privacyzorgen afwachten.
Wat duidelijk wordt, is dat AI een belangrijke rol speelt in de toekomstige bedrijfsvoering. De technologie biedt kansen om processen te versnellen, kosten te besparen en beter in te spelen op de wensen van klanten. Maar het succes van AI hangt af van de bereidheid om te investeren in kennis, opleiding en veilige data-praktijken.
