Het gebruik van AI brengt risico’s met zich mee op het gebied van ethiek en wetgeving. Maar wist je dat ook de duurzaamheid van kunstmatige intelligentie nog heel wat te wensen over laat? Programma’s zoals ChatGPT slurpen energie. Toch verwachten experts dat kunstmatige intelligentie ook kan bijdragen aan een duurzamere wereld. Hoe dat er precies uitziet, lees je in dit blog.
Een tweezijdig beeld van AI en duurzaamheid. Ook al zie je aan beide kanten elementen van AI, ChatGPT schrijft dat de slechte gevolgen van te weinig AI-gebruik komen…
Vervuiling door AI
AI gebruikt veel energie. Het trainen van intelligente programma’s en het koelen van de chips zijn bijvoorbeeld erg energie-intensief. Volgens expert Alex de Vries verbruikt AI in het jaar 2027 misschien wel net zoveel energie als heel Nederland. De apparatuur ontwikkelt zich snel. Dat zorgt voor veel extra elektronisch afval. Een klein voordeel is dat de nieuwe apparaten waarschijnlijk wel steeds energiezuiniger worden.
Ook het gebruiken van AI als consument vraagt om enige (duurzaamheids-)overwegingen. Eén vraag aan ChatGPT kost net zoveel energie als wanneer je een uur lang een lamp laat branden! Alleen al de datacentra die achter kunstmatige intelligentie zitten, zorgen voor drie procent van het elektriciteitsverbruik en één procent van de CO2-uitstoot op aarde. Dat klinkt misschien weinig, maar het is al half zoveel uitstoot als de luchtvaartindustrie (een van de grootste vervuilers).
AI is op nog meer vlakken niet duurzaam. Google gebruikt bijvoorbeeld miljarden liters aan drinkwater om hun datacentra te koelen. Wel probeert het bedrijf in de toekomst zuiniger te zijn en meer water schoon te maken dan het verbruikt. Veel bedrijven hebben vergelijkbare duurzaamheidsdoelstellingen.
Duurzaamheid door AI
Het gebruik en de training van kunstmatige intelligentie kosten dus behoorlijk wat energie en water. Ook zijn deze processen vervuilend. Toch zijn al veel instanties bezig te kijken hoe AI kan bijdragen aan duurzaamheid. Op kleine schaal kun je al energie besparen met AI. Bijvoorbeeld met een slimme thermostaat, of een elektrische auto die pas gaat laden als de stroomprijzen ‘s nachts laag zijn. Het compenseert niet alle uitstoot, maar het scheelt altijd wat. Vooral als deze technieken in de toekomst op meer gebieden worden toegepast.
De TU Delft doet grootschalig onderzoek naar manieren om het gehele energienetwerk duurzamer te maken met behulp van kunstmatige intelligentie. Ook de Nederlandse AI-Coalitie heeft een werkgroep Energie en Duurzaamheid, die probeert de snelle en efficiënte overgang naar een duurzaam energiesysteem te vergemakkelijken. In een apart position paper zetten ze hun belangrijkste punten over AI en duurzaamheid uiteen. We schreven al eerder een blog over hun Manifest voor Mensgerichte Artificiële Intelligentie, waarin ze ook over duurzaamheid schreven.
Ook op andere gebieden kan AI systemen optimaliseren, waardoor er minder onnodige uitstoot is. Bijvoorbeeld door te voorspellen hoeveel voedsel er nodig is, zodat er niets wordt weggegooid. Of door het verkeer efficiënter te regelen om files te voorkomen. En wat dacht je van kunstmatige intelligentie die aangeeft welke apparaten onderhoud nodig hebben, zodat ze een poosje later niet vervangen hoeven te worden?
Duurzaamheid als winststrategie?
Duurzaamheid is niet altijd een doel op zich. Veel bedrijven willen verduurzamen om hun verkoopcijfers te verhogen. Dat kan ook met behulp van AI. Er zijn bijvoorbeeld programma’s die retailers helpen bepalen hoeveel voorraad er nodig is, en waar. Daardoor worden er minder overtollige producten gemaakt en vervoerd. Ook kan AI ervoor zorgen dat klanten minder producten retourneren. Dat gebeurt namelijk minder vaak als ze de levering binnen twee dagen ontvangen, en AI kan het verzendproces optimaliseren. Ook kunnen door slimmere systemen grotere zendingen in één keer worden getransporteerd. Tenslotte zijn er al kledingwebshops die kunstmatige intelligentie gebruiken om klanten te adviseren over de juiste maat. Daardoor is het niet meer nodig om meerdere maten van hetzelfde kledingstuk te bestellen (waarbij de klant bijna altijd een paar items terugstuurt).
Duurzaamheid en winst gaan, net als duurzaamheid en AI, niet altijd hand in hand. Andere programma’s helpen bedrijven namelijk juist om in te spelen op trends en wensen van klanten. Dat maakt onduurzame manieren van ondernemen, zoals fast fashion, juist steeds gemakkelijker.
Hoe vervuil je zo min mogelijk met AI?
Dit artikel geeft tips om als bedrijf zo duurzaam mogelijk bezig te gaan met AI. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld investeren in AI-tools die groene datacentra gebruiken en meer aandacht besteden aan het efficiënt gebruiken van kunstmatige intelligentie. Het is duurzamer om AI niet onnodig vaak te gebruiken. Ook onderzoeker Luís Cruz van de TU Delft doet zijn best om de duurzaamheid van AI te verbeteren. Hij richt zich daarbij vooral op bedrijven die bijvoorbeeld groene pijplijnen willen laten aanleggen. Ook pleit hij ervoor AI niet onnodig te blijven trainen met nieuwe informatie. Dat kost namelijk veel energie en levert volgens Cruz niet veel op.
AI heeft duidelijk een grote invloed op het klimaat. Momenteel is dat een negatieve invloed, maar er zijn veel instellingen en bedrijven die hard werken om daar een positieve draai aan te geven. In de toekomst zal kunstmatige intelligentie waarschijnlijk bijdragen aan efficiënter energieverbruik en het verminderen van CO2-uitstoot. Tot die tijd is het belangrijk dat we bewuster met AI omgaan.
