Auto’s krijgen steeds meer slimme functies. Ze blijven automatisch binnen de wegmarkeringen, houden hun snelheid vast of remmen als je voorganger dat doet. We doen steeds meer proeven met zelfsturende auto’s en pendelbussen. Maar is het al bijna tijd voor échte zelfsturende voertuigen? En wat moet er nog gebeuren voordat het zover is? Je leest het in dit blog.
Afbeelding gemaakt met ChatGPT
Hoever zijn we met zelfrijdende auto’s in Nederland?
In het verkeer rijden nog geen volledig zelfsturende auto’s. Wel hebben steeds meer auto’s tegenwoordig slimme functies. Ze kunnen bijvoorbeeld automatisch inparkeren, helpen bij het remmen of beschikken over adaptieve cruisecontrol. Onlangs schreven we bijvoorbeeld over auto’s die je met je stem kunt besturen! En er worden steeds nieuwe AI-functies uitgevonden, zoals systemen die ongelukken voorkomen doordat ze een aantal seconden vooruitkijken.
Nederland is een koploper op het gebied van zelfsturende auto’s. Op verschillende plekken, zoals parkeerplaatsen van ziekenhuizen, gebruiken we al zelfrijdende voertuigen. Op Schiphol rijden nu ook zelfrijdende bussen die werknemers bijvoorbeeld van hun kantoor naar een opslagruimte brengen!
Wanneer worden auto’s zelfsturend?
Een zelfrijdende auto klinkt makkelijk. ‘s Ochtends pakt elk gezinslid zijn eigen voertuig en gaat zelfstandig de deur uit! Toch is het voorlopig nog niet zo ver. De slimme functies die steeds meer auto’s hebben, nemen niet weg dat er een bekwame bestuurder nodig is die keuzes maakt en goed oplet. Om te laten zien hoe ver de ontwikkelingen zijn, gebruiken experts deze schaal:
Afbeelding via dit artikel.
Niveau 0 is een gewone auto. Bij niveau 1 en 2 gebruik je één of meer slimme functies, zoals adaptieve cruise control. Dat is tegenwoordig al niet zo bijzonder meer. Bij niveau 3 mag je zo’n 10 seconden wegkijken. Die auto’s bestaan sinds kort al. In Duitsland worden zelfs al proeven gedaan met niveau 4, waarbij de bestuurder heel soms nog ingrijpt. Ook met niveau 5 – de volledig zelfsturende auto – worden al proeven gedaan. Die vallen vaak tegen. Eerst werd verwacht dat we in 2021 autonome auto’s hadden, nu gaat het volgens de universiteit van Breda nog tientallen jaren duren. Bovendien moeten we dan de markeringen op alle wegen zichtbaar en hetzelfde maken.
Een moreel kompas
Als auto’s helemaal autonoom worden, gaan ze zelf keuzes maken in het verkeer. Doordat ze een paar seconden vooruit kunnen kijken, kunnen ze ingrijpen bij gevaarlijke situaties. Maar hoe maakt een zelfsturende auto ethische keuzes als hij soms moet kiezen tussen twee kwaden? Rijd je liever over een dier, of crash je tegen een boom met gevaar voor eigen leven? Bots je liever tegen een kind, een bejaarde of een zwangere vrouw? Dit soort keuzes wil je helemaal niet maken. Juist doordat de auto’s dat wel moeten doen, is het belangrijk dat we de vooroordelen van AI eerst bestrijden. Momenteel hebben zelfsturende auto’s door die vooroordelen bijvoorbeeld moeite met het herkennen van mensen met een donkere huidskleur. Dat soort gevaarlijke problemen zorgt ervoor dat zelfrijdende auto’s voorlopig geen ethische keuze zijn. Zolang voertuigen niet volledig zelfstandig zijn, blijven de bestuurders van auto’s met slimme functies verantwoordelijk.
De voordelen van zelfsturende voertuigen
Stel dat zelfsturende auto’s helemaal geperfectioneerd worden. Welke voordelen zou dat allemaal kunnen hebben?
- Een zelfrijdende auto bespaart veel tijd, bijvoorbeeld doordat je niet meer zelf hoeft te parkeren. Terwijl jij het gebouw binnengaat, zoekt je auto zelf een goede plek.
- Het verkeer zal veiliger zijn. Er gebeuren geen ongelukken meer door menselijke inschattingsfouten (die nu voor 90% van de ongevallen zorgen). Ook hebben we geen last meer van roekeloze en dronken bestuurders.
- AI is goed in efficiëntie. Een zelfrijdende auto zal heel zuinig rijden. Ook kan de doorstroom in het verkeer beter worden, doordat vrachtverkeer ’s nachts rijdt.
- Zelfsturende auto’s gebruik je gemakkelijk als deelvoertuig, want ze rijden zelf naar de volgende passagier. Niet iedereen hoeft dus een zelfrijdend voertuig aan te schaffen.
- Slimme functies kunnen autorijden beter beschikbaar maken voor mensen met een beperking, doordat ze bepaalde onderdelen van het opletten en besturen overnemen.
- Tenslotte kan de auto je leren kennen. Hij houdt je gezondheid in de gaten en weet welke temperatuur of rijsnelheid je comfortabel vindt.
Zelfsturende voertuigen voor kinderen?
TU Delft heeft een onderzoek gedaan naar zelfsturende auto’s als vervoermiddel voor meervoudig gehandicapte kinderen. Die zijn nu vaak uren onderweg in speciale rolstoelbussen. Het in- en uitladen van de rolstoelen kan de reistijd flink verhogen. Het zou de kinderen dus veel tijd schelen als ze met een zelfrijdende auto konden reizen. Helaas is dat voorlopig nog niet realistisch. Er zijn erg veel regels voor zowel zelfrijdende auto’s als het vervoer van passagiers in een rolstoel. Maar wie weet hoe dit in de toekomst zal gaan!
De nadelen van zelfsturende voertuigen
Zoals we kunnen bedenken welke voordelen een stad vol zelfsturende voertuigen heeft, zijn er ook genoeg nadelen te bedenken.
- AI-bestuurde voertuigen rijden langzaam, omdat ze constant bezig zijn met het analyseren van het verkeer en een lange remweg hebben. In een drukke stad zou je daardoor steeds stilstaan.
- AI-voertuigen zijn, net als andere technische systemen, niet ongevoelig voor hackers. Het zou erg gevaarlijk zijn als je de controle over je voertuig ineens kwijt was…
- Chauffeurs van taxi’s, vrachtwagens en bussen zullen hun inkomen verliezen.
- De slimme auto’s van nu zijn niet helemaal zelfstandig. Als bestuurders ze te veel vertrouwen en niet meer opletten, gebeuren er vaak ongelukken.
- Als je na het behalen van je rijbewijs gelijk in zelfsturende auto’s gaat rijden, krijg je geen goed verkeersinzicht.
Auto’s krijgen steeds meer slimme functies die het rijden makkelijker maken voor bestuurders. Eerst werd voorspeld dat we in 2021 autonome voertuigen zouden hebben, nu weten we dat het echt nog wel wat langer duurt. Eerst moeten er technische verbeteringen worden gedaan. Daarnaast is de ethiek van zelfsturende auto’s nu nog ver te zoeken. Toch wordt er hard gewerkt om zelfrijdende voertuigen te creëren, ook in Nederland. Wie weet wanneer het zover is! Zou jij in een zelfsturende auto willen rijden?
